Autor: Marcin Borowski
Postępująca
globalizacja końca XX i początku XXI wieku objęła swym zasięgiem świat sportu.
W znacznej mierze dzięki postępowi informacyjno-medialnemu jesteśmy świadkami
profesjonalizacji wielu dyscyplin sportowych, które stały się produktem o
wielkiej wartości, tak ekonomicznej jak i marketingowej. Znane na całym świecie
ligi i turnieje, od Wimbledonu po finał Super Bowl, z udziałem największych
sportowych firm przyciągają zainteresowanie kibiców, mediów i sponsorów. Bez
cienia wątpliwości, dyscypliną masową, przyciągającą na stadiony i przed
telewizory setki milionów ludzi jest piłka nożna. Opiewające na ogromne kwoty
kontrakty reklamowe, kluby wyceniane na
ponad miliard (!) euro, piłkarze transferowani za dziesiątki milionów euro – to
wszystko sprawia że współczesny świat piłki nożnej to nie tylko dwie bramki i
piłka. Od jakiegoś czasu nieodłączną częścią tego rynku są prowizje. Prowizje
menedżerskie.
Zawód
menedżera zawodników (agenta sportowego) jest jednym z młodszych, w obszarze
sportu, zawodów specjalistycznych. Agent jest pośrednikiem zobowiązującym się
na podstawie umowy agencyjnej, o której mowa w art. 758 ustawy z dnia 23
kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93), i za wynagrodzeniem
do pośredniczenia przy zawieraniu kontraktów zawodników z klubami (także
trenerów) lub kontraktów transferowych pomiędzy klubami. Z uwagi na fakt, iż
zawód profesjonalnego piłkarza jest jednym z zawodów, w których nie można
efektywnie łączyć świadczenia usług (treningi, mecze, wyjazdy, zgrupowania) z
jednoczesnym dbaniem o swoje interesy tj. prowadzeniem negocjacji z klubami z
różnych zakątków świata, zdecydowana większość zawodników korzysta z usług
agentów, którzy na stałe wpisali się w krajobraz świata piłkarskiego.
Podmioty
zainteresowane prowadzeniem działalności agencyjnej wśród piłkarzy, są
zobowiązane do uzyskania licencji dla Menedżerów ds. Piłkarzy. Możliwość
prowadzenia tego rodzaju działalności bez stosownych uprawnień jest bardzo ograniczona.
Na bazie Regulaminu FIFA[1] z dnia
19 grudnia 2007 roku w sprawie Agentów Zawodników, rejestracją i wydawaniem
licencji agentów zawodników zajmują się narodowe związki piłki nożnej, w naszym
kraju Polski Związek Piłki Nożnej działający na podstawie ustawy z dnia z dnia
25 czerwca 2010 roku o sporcie (Dz. U. 2010 nr 127 poz. 857). Oczywistym jest,
że PZPN, nie posiada żadnych przyznanych mu przez polskie ustawodawstwo
kompetencji ani instrumentów prowadzących do stosowania sankcji wobec osób prowadzących
faktyczną działalność menedżerską, nie posiadając odpowiedniej licencji. Może jednak
nakładać dotkliwe kary na zawodników czy kluby decydujące się na korzystanie z
usług nielicencjonowanego pośrednika.
Statut
Polskiego Związku Piłki Nożnej definiuje licencję jako „stosunek prawny łączący PZPN z zawodnikiem, klubem sportowym, sędzią
piłkarskim, trenerem, członkiem sztabu medycznego lub menedżerem d.s. piłkarzy.”
Po uzyskaniu zatem licencji, powstaje między PZPN a agentem stosunek
zobowiązaniowy określający prawa i obowiązki stron w zakresie działalności
menedżerskiej. Można wskazać na swoisty system regulowania tego rodzaju
działalności, przy czym nie jest to rodzaj reglamentacji, o której mowa w
ustawie z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2004 nr 173 poz. 1807). Przepisy
wewnętrzne PZPN, do którego na mocy art. 7 ust. 3 ustawy o Sporcie stosujemy w
zakresie nieuregulowanym ustawę z dnia 7 kwietnia 1989 roku Prawo o
stowarzyszeniach (Dz. U. 1989 nr 20 poz. 104.) nie mogą stanowić bowiem
podstawy powszechnie obowiązującej reglamentacji działalności gospodarczej. Ponadto
przedmiotowe przepisy wewnętrzne, nie zwalniają żadnego agenta zawodników z
obowiązku przestrzegania przepisów prawa obowiązujących w Polsce.
Szczegółowe
regulacje w przedmiotowej materii określa wydana na podstawie art. 1 ust. 5
Regulaminu FIFA z dnia 19 grudnia 2007 roku w sprawie Agentów Zawodników w
związku z art. 12 § 1 pkt 24 Statutu PZPN, uchwała nr I/7 z dnia 31 marca 2006
roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie licencji dla Menedżerów
ds. Piłkarzy. Uchwała ta określa zasady działalności menedżerów oraz zasady
przyznawania, zawieszania lub pozbawiania licencji udzielanej im przez PZPN.
Działalność
menedżera może wykonywać, po otrzymaniu Licencji dla Menedżerów ds. Piłkarzy
wydawanej po zdanym egzaminie organizowanym przez PZPN, osoba fizyczna (i)
korzystająca z pełni praw publicznych, (ii) mająca pełną zdolność do czynności
prawnych (iii) posiadająca obywatelstwo polskie i nie zamieszkująca poza
granicami Polski przez co najmniej okres 2 lat przed złożeniem wniosku o
dopuszczenie do egzaminu, bądź posiadająca obywatelstwo inne niż polskie i
przez co najmniej dwa lata posiadająca prawo pobytu na terytorium RP (w
przypadku obywateli państw Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru
Gospodarczego, stale przebywających na terytorium RP, wymóg co najmniej
dwuletniego pobytu na terytorium RP nie obowiązuje), (iv) posiadająca
nienaganną reputację, (v) nie zajmująca stanowiska w FIFA, UEFA[2], PZPN
ani klubie piłkarskim, (vi) prowadząca zarejestrowaną na terytorium Unii
Europejskiej działalność gospodarczą. Co istotne, czynności wchodzące w zakres
działalności menedżera mogą być wykonywane również przez adwokata lub radcę
prawnego w granicach przysługujących im uprawnień zawodowych, a ponadto przez
rodziców, rodzeństwo i małżonka zawodnika, przy czym wykonywanie przez te osoby
działalności menedżerskiej podlega przepisom przywołanej wyżej uchwały, mimo,
że do czasu zdania egzaminu nie mogą te osoby tytułować się Licencjonowanym
Menedżerem ds. Piłkarzy.
Otrzymaniu
licencji towarzyszy wpisanie kandydata na Listę Menedżerów ds. Piłkarzy
prowadzoną przez Komisję Licencji Menedżerskich PZPN. Oprócz zdania egzaminu
niezbędne do otrzymania licencji jest także (i) doręczenie podpisanego Kodeksu
postępowania zawodowego oraz (ii) doręczenie polisy ubezpieczeniowej od odpowiedzialności
cywilnej zawartej z towarzystwem ubezpieczeniowym z siedzibą na terytorium RP,
której suma ubezpieczenia nie może być niższa niż równowartość stu tysięcy
franków szwajcarskich, ewentualnie doręczenie gwarancji bankowej, przy czym, co
ciekawe, przedmiotowa gwarancja może być wystawiona wyłącznie przez bank
szwajcarski.
Licencja
upoważnia menedżera do prowadzenia działalności na całym świecie. Cechuje ją
nieprzenoszalność na inne osoby i jest wystawiana na okres pięciu lat. Z chwilą
jej otrzymania menedżerowi przysługuje prawo, by w stosunkach służbowych
dodawać po swoim nazwisku „Menedżer ds. Piłkarzy licencjonowany przez Polski
Związek Piłki Nożnej”.
System
licencjonowania wprowadzony przez FIFA wzbudzał od początku swojego istnienia
liczne kontrowersje. Zarzucano mu naruszanie zasady swobody świadczenia usług i
wolności gospodarczej. Wiele razy bezskutecznie podejmowane były próby
podważenia zgodności przepisów FIFA z prawem Unii Europejskiej. Nie ulega
wątpliwości, że wprowadzony system nie jest system wirtualnym, a rzeczywiście,
co do zasady, respektowanym przez podmioty związane z transferowaniem
zawodników. Jest to kolejny dowód na fakt coraz szerszej ingerencji organizacji
pozarządowych (NGO) w powszechnie obowiązujące prawo wspólnotowe i
poszczególnych państw.
[1] Fédération Internationale de
Football Association
[2] Union of European Football
Associations
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz